โรคระบาดก่อให้เกิดการสูญเสียชีวิตและเกิดผลกระทบต่อสังคมในวงกว้างในหลายยุคสมัย จากอดีตถึงปัจจุบัน การระบาดมีวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่อง โดยที่ประเทศต่างๆ เริ่มมีปฏิสัมพันธ์และรวมตัวกันพัฒนาระบบสุขภาพโลกเพื่อแก้ไขปัญหาโรคระบาด เนื้อหาในส่วนนี้เล่าถึงวิวัฒนาการและเหตุการณ์สำคัญในระดับโลกที่มีผลต่อการจัดระเบียบการอภิบาลโรคระบาด
What is
Health
Security
ความมั่นคงด้านสุขภาพ
คำนี้มีการใช้อย่างแพร่หลายในวงกว้างมีการกำหนดนิยามและขอบเขตแตกต่างกันไป ในที่นี้จะอธิบายความหมายสำคัญโดยรวมจากนิยามขององค์การอนามัยโลกและศูนย์ควบคุมโรคติดต่อสหรัฐอเมริกาความมั่นคงทางสุขภาพ หมายถึงการมีระบบสุขภาพที่เข้มแข็ง ยืดหยุ่น และยั่งยืน (strong/resilience/sustainable) เพียงพอที่จะป้องกัน ตรวจจับ และตอบสนองต่อภัยสุขภาพ รวมถึงการลดอันตรายและผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน ไม่ว่าภัยสุขภาพนั้นจะเกิดขึ้นที่ใดในโลก
How is
Thailand
doing ?
Global health security capacity: Tools and measurement
ระดับโลก มี 2 เครื่องมือหลักที่ใช้วัดขีดความสามารถด้านสาธารณสุขฉุกเฉิน ได้แก่ JEE และ GHSI
Provincial Health Security Capacity
เครื่องมือประเมินระดับจังหวัดมีหลายเครื่องมือ อย่างไรก็ตาม ณ ปัจจุบัน อยู่ระหว่างการพัฒนา เครื่องมือกลางที่แต่ละจังหวัดจะสามารถนำไปใช้ ประเมินขีดความสามารถของตนเอง
Global Health Security (GHS) Index
เป็นการประเมินเพื่อวัดระดับขีดความสามารถด้านความมั่นคงทางสุขภาพของ 195 ประเทศ
Global Health Security Index 2021
วิวัฒนาการ
การอภิบาลสุขภาพโลก
และความมั่นคงด้านสุขภาพ
Stories from the field
- “จิตอาสา ThaiCare (แม่บ้าน จังหวัดศรีษะเกษ) เล่าถึงประสบการณ์ช่วยเหลือผู้ป่วยประเทศเพื่อนบ้าน ลาว, กัมพูชา, พม่า ในการกลับบ้าน”
- “นักเทคนิคการแพทย์จังหวัดภูเก็ต เล่าถึงประสบการณ์การตรวจทางห้องปฏิบัติการที่เกินกำลังปกติจะรองรับ”
- “นักวิชาการสาธารณสุข จังหวัดลำปาง (LGBTQ+) เล่าประสบการณ์การสื่อสารในการช่วยเหลือผู้ป่วยโควิดชาวต่างชาติ ซึ่งตนเองก็มีข้อจำกัดเรื่องภาษา แต่ในที่สุดก็ได้ประสานงานกับกรมควบคุมโรค พัฒนาคู่มือการกักตัวภาษาอังกฤษ”
- “นักวิชาการวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์ เล่าเรื่องบทบาทของเครือข่ายทางวัฒนธรรมกับการช่วยเหลือกลุ่มเปราะบางในจังหวัดบุรีรัมย์ 23 อำเภอ โดยทำงานที่ศาสนสถาน”
- “นักวิชาการ สธ. รับผิดชอบฉีดวัคซีนโควิดในพื้นที่ที่เข้าถึงยาก ได้แสดงมุมมองที่เห็นข้อจำกัดการเข้าถึงบริการของประชากรกลุ่มเปราะบาง และมุมมองของทีมเจ้าหน้าที่ ที่แม้จะไม่มีองค์ความรู้แค่ก็มีความพยายามและร่วมทำงาน”
- “พนักงานสาธารณสุข จังหวัดปัตตานี โรงพยาบาลธัญญารัก เล่าถึงการควบคุมโรคบริเวณสะพานปลา ซึ่งเป็นพื้นที่เขตเศรษฐกิจของปัตตานี ต้องการมีให้บริการรงงานต่างด้าว รวมถึงการจัดตั้งโรงพยาบาลสนาม 2 แห่ง และ CI และระบบ boat isolation”
- “เจ้าหน้าที่ด่านควบคุมโรค สนามบินภูเก็ต สะท้อนแนวคิดความมั่นคงของการเตรียมความพร้อมด่าน”
- “จิตอาสา เล่าประสบการณ์การป่วยจากโควิด และการได้ช่วยเหลือผู้ป่วยด้วยกันในหอผู้ป่วย และได้เรียนรู้ว่า แม้เราจะป่วย เราก็ยังสามารถช่วยเหลือผู้ป่วยคนอื่นได้”
- “พยาบาลอุดมการณ์หมวกขาว และดอกปีปเล่าประสบการณ์ และ spirit ในการมีส่วนร่วมแก้ไขปัญหาโควิด”
- “นักพัฒนาสังคม กทม. ที่มีส่วนร่วมในการดูแลผู้ป่วยเด็ก ในศูนย์ CI เด็ก เขตดุสิต”
สถานการณ์โควิด 19 ส่งผลกระทบต่อชีวิตของทุกคนไม่มากก็น้อยเราเชื่อว่า เรื่องราวที่หลากหลาย เป็นองค์ความรู้ที่มีคุณค่า ที่ควรนำมารวบรวมและบันทึก รวมทั้งนำมาแบ่งปันเพื่อจุดประกายแรงบันดาลใจของผู้คน อีกทั้งยังช่วยสะท้อนความจริงที่เกิดขึ้น เพื่อเรียนรู้และนำสู่การพัฒนาทั้งระดับบุคคล ชุมชน ภูมิภาค และประเทศ
สถานการณ์โควิด 19 ส่งผลกระทบต่อชีวิตของทุกคนไม่มากก็น้อยเราเชื่อว่า เรื่องราวที่หลากหลาย เป็นองค์ความรู้ที่มีคุณค่า ที่ควรนำมารวบรวมและบันทึก รวมทั้งนำมาแบ่งปันเพื่อจุดประกายแรงบันดาลใจของผู้คน อีกทั้งยังช่วยสะท้อนความจริงที่เกิดขึ้น เพื่อเรียนรู้และนำสู่การพัฒนาทั้งระดับบุคคล ชุมชน ภูมิภาค และประเทศ
- “นักเรียน ม.6 เล่าประสบการณ์ผลกระทบจากการเรียน online และผลกระทบด้านเศรษฐกิจของครอบครัวที่ได้รับจากโควิด”
- “พยาบาล รพสต. จังหวัดยะลา เล่าถึงประสบการณ์การรณรงค์วัคซีนโควิดในชุมชนมุสลิม ที่มีความเชื่อตามหลักศาสนา และการที่ต้องมีบทบาทหลากหลายนอกเหนือจากการเป็นพยาบาล เพื่อตอบสนองต่อปัญหาโควิด”
- “แพทย์โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา เล่าเรื่องรูปแบบการจัดการวัคซีน Hack vax”
- “นักวิชาการสาธารณสุขสังกัด สปคม. เล่าความประทับใจในการทำงานโครงการ Super rider จิตอาสาช่วยขนส่งตัวอย่างจากผู้ป่วยตามบ้านมาตรวจทางห้องปฏิบัติการ”
- “ศุภนิมิตร่วมมือกับ ThaiCare และ WHO พัฒนาสายด่วนช่วยแรงงานข้ามชาติ สะท้อนประเด็นการเข้าถึงบริการของแรงงานข้ามชาติ (ขายที่ดินเพื่อมารักษาอาการข้างเคียงหลังได้รับวัคซีน)”
- “นักเรียน ม.6 เล่าประสบการณ์ในการเริ่มต้นเรียนชั้น ม.4 ในโรงเรียนใหม่ในช่วงโควิด ที่ต้องเรียน online และผลกระทบด้านสังคม”
- “ข้าราชการเล่าเรื่องการติดเขื้อหมู่ในสำนักงาน และการบริหารจัดการในมาตรการต่าง ๆ รวมถึง WFH”
- “พยาบาลลูกอ่อน เล่าถึงความประทับใจในการปฏิบัติงานในช่วงโควิด”
- “ประชาชนชุมชนมุสลิมในจังหวัดสตูล ได้เล่าการเป็นจิตอาสาช่วยเหลือชุมชน และร่วมมือกับ ThaiCare”
- “ประชาชนจิตอาสา เล่าความภูมิใจที่ได้ช่วยเหลือผู้ป่วยและเล่าผลกระทบของตนเองที่แม่ซึ่งเป็นกลุ่มเสี่ยง (สูงอายุและโรคอ้วน) เสียชีวิตจากโควิด รวมถึงความกลัวที่ตนเองก็มีความเสี่ยง (โรคอ้วน)”
Publications
สำหรับผู้สนใจค้นหาเอกสารอ้างอิงที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงด้านสุขภาพ ส่วนนี้ได้รวบรวมเอกสารนโยบาย
แผนยุทธศาสตร์ รายงาน วารสาร เครื่องมือทางวิชาการ หลักปฏิบัติ และข้อแนะนำต่างๆ
(Tools, guidelines, and guidances) ทั้งจากนานาชาติและในประเทศ
COVID-19 Research and Innovation: Powering the world’s pandemic response – now and in the future
รายงานเวอร์ชั่นนี้เน้นให้ความสำคัญกับความพยายามในการวิจัยระดับโลกที่ไม่ย่อท้อและไม่รู้จักเมื่อมาถึงการควบคุมโรค COVID-19
How global research can end this pandemic and tackle future ones
ในระหว่างการระบาดของโรคระหว่างแพร่ระบาด องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้เป็นเจ้าภาพสามการประชุมที่สำคัญของผู้เชี่ยวชาญระดับโลกเกี่ยวกับงานวิจัยและนวัตกรรมซึ่งได้ช่วยรวมรูปแบบแผนงานการวิจัยระดับโลกสำหรับ COVID-19 รวมถึงแผนที่ศึกษาสำหรับการจัดการฉุกเฉินตั้งแต่เริ่มแรกของการระบาดนี้
Guidance and tools for conducting a country COVID-19 after action review (AAR)
คำแนะนำนี้สำหรับการทบทวนการดำเนินงานหลังจากสถานการณ์ COVID-19 (AAR) ของประเทศ มีจุดมุ่งหมายเพื่อสนับสนุนประเทศต่าง ๆ ในการบรรลุข้อเสนอแนะนี้ เพื่อทบทวนการตอบสนองต่อ COVID-19 อย่างเป็นระบบ โดยให้คำแนะนำทีละขั้นตอนและเครื่องมือที่เกี่ยวข้องในการดำเนินการ AAR สำหรับ COVID-19 ของประเทศ
Guidance for after action review (AAR)
คำแนะนำขององค์การอนามัยโลกสำหรับการทบทวนการดำเนินงานหลังปฏิบัติการ (AAR) ได้นำเสนอวิธีการสำหรับการวางแผนและการดำเนินการ AAR ที่ประสบความสำเร็จ เพื่อทบทวนการดำเนินการที่ได้ปฏิบัติไปในการตอบสนองต่อเหตุการณ์ด้านสาธารณสุข และยังเป็นเครื่องมือการจัดการที่ใช้เป็นประจำสำหรับการเรียนรู้และการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
Guidance for conducting a country COVID-19 intra-action review (IAR)
องค์การอนามัยโลกได้พัฒนาคำแนะนำสำหรับการดำเนินการทบทวนการดำเนินงานระหว่างปฏิบัติการ (IAR) สำหรับ COVID-19 ของประเทศ เพื่อแนะนำประเทศต่าง ๆ ในการดำเนินการทบทวนการตอบสนองต่อ COVID-19 ในระดับประเทศและระดับท้องถิ่นเป็นระยะ เพื่อให้พวกเขาไม่พลาดโอกาสสำคัญในการเรียนรู้และปรับปรุงเพื่อตอบสนองต่อการระบาดของ COVID-19 ในประเทศของตนได้ดียิ่งขึ้น
COVID-19 Research and Innovation: Powering the world’s pandemic response – now and in the future
รายงานเวอร์ชั่นนี้เน้นให้ความสำคัญกับความพยายามในการวิจัยระดับโลกที่ไม่ย่อท้อและไม่รู้จักเมื่อมาถึงการควบคุมโรค COVID-19
Articles
ส่วนนี้นำเสนอบทความหรือความเคลื่อนไหวที่น่าสนใจเกี่ยวกับความมั่นคงด้านสุขภาพ ทั้งในระดับโลกและใน
ประเทศไทย โดยสะท้อนมุมมองทั้งด้านสุขภาพ สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม
13/03/2024
โรคอ้วนและน้ำหนักเกิน
สภาพแวดล้อมที่ก่อให้เกิดโรคอ้วนซึ่งทำให้โอกาสที่จะเป็นโรคอ้วนในบุคคล ประชากร และในสภาพแวดล้อมต่างๆ รุนแรงขึ้น มีความสัมพันธ์กับปัจจัยเชิงโครงสร้างที่จำกัดความพร้อมของอาหารที่ยั่งยืนและดีต่อสุขภาพในราคาที่เอื้อมถึงในท้องถิ่น การขาดการเคลื่อนไหวทางกายภาพที่ปลอดภัยและง่ายดายในชีวิตประจำวันของทุกคน และการขาดงาน มีสภาพแวดล้อมทางกฎหมายและข้อบังคับที่เพียงพอ
โรคอ้วนและน้ำหนักเกิน
สภาพแวดล้อมที่ก่อให้เกิดโรคอ้วนซึ่งทำให้โอกาสที่จะเป็นโรคอ้วนในบุคคล ประชากร และในสภาพแวดล้อมต่างๆ รุนแรงขึ้น มีความสัมพันธ์กับปัจจัยเชิงโครงสร้างที่จำกัดความพร้อมของอาหารที่ยั่งยืนและดีต่อสุขภาพในราคาที่เอื้อมถึงในท้องถิ่น การขาดการเคลื่อนไหวทางกายภาพที่ปลอดภัยและง่ายดายในชีวิตประจำวันของทุกคน และการขาดงาน มีสภาพแวดล้อมทางกฎหมายและข้อบังคับที่เพียงพอ
10 ปัญหาสุขภาพทั่วโลกที่ต้องติดตามในปี 2564
WHO และพันธมิตรจะอยู่เคียงข้างพวกเขา เราจะทำงานเพื่อช่วยให้ประเทศต่างๆ เตรียมความพร้อมรับมือกับโรคระบาดและเหตุฉุกเฉินอื่นๆ มากขึ้น เราจะเตือนพวกเขาถึงความสำคัญของการรวมประเทศต่างๆ เข้าด้วยกัน และการมีส่วนร่วมของทั้งรัฐบาล ไม่ใช่แค่ภาคสุขภาพเท่านั้น และเราจะสนับสนุนพวกเขาในการสร้างระบบสุขภาพที่แข็งแกร่งและประชากรที่มีสุขภาพดี
ผลกระทบของโควิด-19 ต่อการดำรงชีวิตของผู้คน สุขภาพ และระบบอาหารของเรา
องค์กรนับล้านเผชิญกับภัยคุกคามที่มีอยู่ เกือบครึ่งหนึ่งของแรงงานทั่วโลก 3.3 พันล้านคนทั่วโลกมีความเสี่ยงที่จะสูญเสียอาชีพการดำรงชีวิต แรงงานนอกระบบมีความเสี่ยงเป็นพิเศษ เนื่องจากคนส่วนใหญ่ขาดการคุ้มครองทางสังคม การเข้าถึงบริการสุขภาพที่มีคุณภาพ และสูญเสียการเข้าถึงสินทรัพย์ที่มีประสิทธิผล หากไม่มีรายได้ในช่วงล็อกดาวน์ หลายคนไม่สามารถหาเลี้ยงตัวเองและครอบครัวได้ สำหรับคนส่วนใหญ่ การไม่มีรายได้หมายถึงไม่มีอาหาร หรือที่ดีที่สุด อาหารน้อยลงและมีคุณค่าทางโภชนาการน้อยลง
WHO เลือกไข้หวัดใหญ่พันธุ์ไทยปั๊ม วัคซีนป้องกัน
นพ.ยงยศ ธรรมวุฒิ รักษาราชการแทนอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวถึงสถานการณ์ของโรคไข้หวัดใหญ่ว่า จากผลการวิเคราะห์ ลำดับพันธุกรรมของเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่จากทั่วโลก...
การวิจัยระดับโลกเกี่ยวกับโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา (โควิด-19)
การกล่าวถึงบริษัทใดบริษัทหนึ่งหรือผลิตภัณฑ์ของผู้ผลิตบางรายในสิ่งพิมพ์ที่ระบุไว้ในฐานข้อมูลไม่ได้หมายความว่าผลิตภัณฑ์ดังกล่าวได้รับการรับรองหรือแนะนำโดย WHO มากกว่าบริษัทอื่นที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันซึ่งไม่ได้กล่าวถึง ยกเว้นข้อผิดพลาดและการละเว้น ชื่อของผลิตภัณฑ์ที่เป็นกรรมสิทธิ์จะแยกความแตกต่างด้วยอักษรตัวใหญ่เริ่มต้น
Research and Innovation
ในช่วงวิกฤต การสร้างและรวบรวมองค์ความรู้ เพื่อนำมาใช้เป็นข้อมูลเชิงประจักษ์ประกอบการตัดสินใจเชิงนโยบายในการแก้ไขปัญหาการระบาดเป็นหัวใจสำคัญที่จะช่วยให้ประเทศผ่านพ้นสถานการณ์ยากลำบาก ส่วนนี้นำเสนองานวิจัยและนวัตกรรมที่ได้นำมาประกอบการตัดสินใจเชิงนโยบายในการแก้ไขปัญหาในช่วงวิกฤติภัยสุขภาพ โดยรวบรวมผลผลิตจากการวิจัยที่ได้รับการสนับสนุนจากกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม นอกจากนี้ ได้มีการรวบรวม Research series ที่มีบทบาทสำคัญในช่วงโควิด 19 และในอนาคตจะนำเสนองานวิจัยและนวัตกรรมที่น่าสนใจเพิ่มเติม
20 สิงหาคม 2567 01:00:00 – 12:00:00
แผ่นดินไหวในตุรกีและซีเรีย – วิธีที่ WHO ยังคงตอบสนองความต้องการด้านสุขภาพในหนึ่งปีผ่านไป
หนึ่งปีที่แล้ว ในช่วงกลางฤดูหนาว เกิดแผ่นดินไหวรุนแรงต่อเนื่องทั้งทางตอนใต้ของตุรกีและทางตอนเหนือของซีเรีย คร่าชีวิตผู้คนไปแล้วกว่า 59,000 ราย แบ่งเป็นมากกว่า 53,500 รายในตุรกี และ 5,900 รายในซีเรีย มีผู้ได้รับบาดเจ็บอีกหลายหมื่นคน บ้านเรือนและอาคารสาธารณะหลายพันหลัง รวมถึงโรงพยาบาล ได้รับความเสียหายหรือถูกทำลาย นี่เป็นหนึ่งในภัยพิบัติครั้งใหญ่ที่สุดในภูมิภาคในช่วงไม่กี่ครั้งที่ผ่านมา
16 พฤษภาคม 2567 08:00:00 – 23:00:00
อินเดีย: นำการดูแลสุขภาพเบื้องต้นมาสู่ประชากรห่างไกลในรัฐฉัตติสครห์
นาย Telamukta อาศัยอยู่ใน Chihalgondi หมู่บ้านห่างไกลใน Chhattisgarh ประเทศอินเดีย เขาไม่เคยไปพบแพทย์เพราะขาบวมและหายใจไม่ออก เพราะเขาอยู่ไกลเกินกว่าจะไปโรงพยาบาลได้ วันหนึ่ง เขาสังเกตเห็นบางสิ่งที่แตกต่างออกไปในตลาดชุมชน Haat Bazaar ในท้องถิ่นของเขา โดยเขาเดินทางไปซื้อของชำของครอบครัวทุกสัปดาห์ หน่วยแพทย์เคลื่อนที่ให้บริการตรวจสุขภาพและรักษา
12 มิถุนายน 2567 12:00:00 – 18:00:00
ผู้บริจาคสร้างความแตกต่าง: WHO ชุมชน และพันธมิตรร่วมมือกันเพื่อยุติโรคติดเชื้อ
การบริจาคให้กับ WHO ถูกนำมาใช้เพื่อปลดปล่อยชุมชนจากโรคติดเชื้อที่เป็นอันตรายหลายชนิด บางชนิด เช่น มาลาเรีย คร่าชีวิตเด็กเป็นหลัก สาเหตุอื่นๆ เช่น หนอนกินีที่ทำให้เสียโฉมและการติดเชื้อโนมา มีความเชื่อมโยงกับการเข้าถึงน้ำสะอาดที่ยากจนและความยากจนในด้านอื่นๆ
17 พฤษภาคม 2567 00:00:00 – 23:00:00
การชำระเงินทางดิจิทัลให้กับเจ้าหน้าที่ด้านสุขภาพช่วยเพิ่มการรักษา แรงจูงใจ และผลกระทบ
การรณรงค์ในแอฟริกาเพื่อหยุดยั้งโรคโปลิโอและโรคอื่นๆ ทำให้บุคลากรมีความมั่นคงและมีแรงจูงใจดีขึ้น ต้องขอบคุณความร่วมมือของ WHO กับประเทศและพันธมิตรในการจ่ายเงินให้กับบุคลากรทางการแพทย์ที่อยู่แนวหน้าผ่านโทรศัพท์มือถือ แทนที่จะเป็นเงินสด